تصور کنید روزی فرا برسد که خاطرات شیرین کودکی، چهره عزیزان و تمام اولین‌های زندگیتان از اولین روز مدرسه تا اولین باری که عاشق شدید از اولین روزی که پینگ پنگ را آغاز کردید تا اولین دوستانتان، همگی محو شوند! به کسی تبدیل شوید که هرگز زندگی نکرده، عاشق نشده و حتی خوشحال نبوده است! این همان بلایی است که بیماری ترسناک آلزایمر برسر بسیاری از افراد می‌آورد! در همین زمان، ورزش تنیس روی میز به کمک مغز می‌آید و با خاموش‌کردن شعله‌ی بیماری آلزایمر، در نقش فراتر از یک ورزش جسمی، خود را ایفا می‌کند!
بیماری آلزایمر
الزایمر تنها فراموشی نیست، یک نوع از دست دادن بی پایان است! آلزایمر نه تنها حافظه، بلکه پیوند ما با خودمان را نیز ازبین می‌برد. لحظه‌های بی‌پایانی که می‌کوشیم ردپای گذشته را بیابیم و آن‌ها را دوباره حس کنیم؛ اما تنها جای خالی‌شان را لمس می‌کنیم. آلزایمر همانند یک دست نامرئی، خود را نمایان می‌کند و هر بار بخشی از وجودمان را از ما جدا می‌کند!
داستان یک فرد گمشده...
در پایان، آلزایمر انسان را به نقطه‌ای می‌رساند که از او تنها یک جسم بی‌خاطره می‌ماند. فردی که میان زمان، مکان و حتی خودش گم شده است!
آلزایمر، یک چالش بزرگ سلامت در جهان!
درحال حاضر بیش از ۳٠ میلیون نفر در سراسر جهان و بیش از ۱ میلیون نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند؛ در واقع هر ۷ دقیقه در ایران، یک نفر به این بیماری دچارمی‌شود!
ریشه این بیماری در چیست؟
علل دقیق آلزایمر هنوز به طور کامل شناخته نشده است؛ اما عوامل زیر در ایجاد آن نقش دارند:
1. تجمع پلاک‌های آمیلوئید در مغز:
ابتدا باید بدانیم که پلاک‌های آمیلوئید دقیقا چه چیزی است؟ پلاک‌های آمیلوئید درنتیجه‌ی تجمع قطعاتی به نام آمیلوئید بتا تشکیل می‌شوند. .قطعات آمیلوئید درحالت طبیعی از بدن تجزیه می‌شوند؛ اما در افراد آلزایمری، آن‌ها پاکسازی نمی‌شوند و در مغز تجمع پیدا می‌کنند. به زبان ساده‌تر، تعدادی پروتئین به نام آمیلوئید که باید از بین بروند، از بین نمی‌روند و در بدن باقی می‌مانند و به کمک پروتئین‌های دیگری به نام تاو ( یار کمکی آمیلوئید، پروتئین تاو است) باعث یکسری مشکلات برای مغز افراد آلزایمری می‌شود.
زیادشدن این ضایعات در بدن، چه آسیب‌هایی را به دنبال دارد؟
در اینجا به سه تا اساسی‌ترین دردسرهایی که این پروتئین‌ها ایجاد می‌کنند، اشاره می‌کنیم:
· کاهش ارتباط عصبی: پلاک‌های آمیلوئید در فضای بین سلول‌های عصبی مغز ( نورون‌ها) تجمع پیدا می‌کنند و مانع ارتباط دو سلول می‌شوند؛ درنتیجه، کاریی ارتباطات عصبی مغز کم می‌شود.
· مرگ سلول‌های عصبی مغز: این پلاک‌ها از طریق اختلال در غشا و فرایند‌های سلول، باعث مرگ نورون‌ها می‌شود.
· ایجاد التهاب در مغز: پلاک‌ها با فعال‌سازی سلول‌های ایمنی، موجب ایجاد واکنش‌های التهابی مضر و آسیب به سلول‌های مغز می‌شوند.
همانطور که در تصویر زیر می‌بینید مغز فرد دارای آلزایمر نسبت به فرد سالم، به دلیل تعداد نورون‌های کمتر و ارتباطات محدودتری که دارد، کوچک‌تر شده است.
برای درک بهتر آنچه که گفته شد، انیمیشن زیر را حتما ببینید و از زیبایی مکانیسم‌های بدن لذت ببرید.
2. ژنتیک:
جهش‌ها و مسائل ژنتیکی می‌تواند برخی افراد را بیشتر در معرض آلزایمر قرار دهد.
3. سبک زندگی و بیماری‌های مزمن:
بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، دیابت و کم‌تحرکی، می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
4. سن بالا:
افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض خطر هستند.
بیماری آلزایمر خودش را با چه علائمی نشان می‌دهد؟
آلزایمر به تدریج علائم خود را بروز می‌دهد و در مراحل پیشرفته به شدت زندگی روزمره‌ی فرد را مختل می‌کند. علائم اصلی آن عبارتنداز:
· اختلال حافظه: فراموشی رویدادها، نام‌ها یا مکان‌ها
· کاهش توانایی حل مسئله و تصمیم‌گیری: دشواری در انجام کارهای روزمره مانند مدیریت امور مالی
· سردرگمی زمانی و مکانی: گم کردن مسیر یا فراموش‌کردن تاریخ‌ها.
· تغییرات شخصیتی: افسردگی، اضطراب و گاهی پرخاشگری.
· مشکلات زبانی: فراموشی کلمات یا دشواری در دنبال کردن مکالمات.
حالا، بعد از اینکه بیماری آلزایمر را کامل شناختیم، به تاثیر ورزش تنیس روی میز بر این بیماری می‌پردازیم.
پینگ پنگ بیشتر، قدرت تصمیم‌گیری بهتر!
ورزش پینگ پنگ، با تاثیر بر قشر پیشانی مغز، موجب بهبود توانایی تصمیم‌گیری افراد می‌شود! قشر پیش‌پیشانی یا پره فرونتال، بخشی از مغز است که مسئولیت فرآیندهای پیچیده مانند تصمیم‌گیری، حل مسئله و برنامه‌ریزی را برعهده دارد.
قشر پره فرونتال مغز
چطور ورزش پینگ پنگ به بهبود این بخش کمک می‌کند؟
رئیس سابق فدراسیون بین المللی تنیس روی میز آقای اوگیمورا بیان کرده است: «تنیس روی میز مانند دو 100متر است در حالی که همزمان شطرنج بازی می‌کنید!» درواقع بازیکنان نه تنها باید تمرینات هوازی انجام دهند، بلکه باید میزان پیچ، جهت و سرعت توپ را در کسری از ثانیه تشخیص دهند و فورا واکنش مناسب و تصمیم‌گیری درست را انجام دهند. این فرآیندها به طور مستقیم با فعالیت قشر پیش‌پیشانی مرتبط است و می‌تواند از تحلیل‌رفتن آن جلوگیری کند.
ارتباط قشر پیشانی و آلزایمر چیست؟
یکی از اولین بخش‌های مغز که در آلزایمر آسیب می‌بیند، همین قشر پیش‌پیشانی است؛ بنابراین حفظ سلامت قشر پیشانی توسط پینگ پنگ، می‌تواند به عنوان یک عامل محافظتی در برابر آلزایمر عمل کند.
تاثیر ورزش پینگ پنگ بر هیپوکامپ
هیپوکامپ بخشی از مغز است که نقش کلیدی در فرآیندهای حافظه و یادگیری ایفا می‌کند .این ناحیه در مراحل اولیه آلزایمر به شدت آسیب می‌بیند و یکی از دلایل کاهش حافظه و مشکلات یادگیری در بیماران مبتلا به این بیماری است.
هیپوکامپ
پینگ پنگ به چه شکلی، از هیپوکامپ محافظت می‌کند؟
ورزش‌های هوازی مانند پینگ پنگ، می‌توانند اندازه هیپوکامپ را افزایش دهند و از تحلیل رفتن آن جلوگیری کنند. دو روشی که پینگ پنگ از طریق آن، به کمک هیپوکامپ می‌آید عبارتند از:
1. در یک مطالعه علمی، محققان دریافتند که پینگ پنگ به دلیل داشتن دو ویژگی منحصر به فرد، یعنی نیاز به هماهنگی بالا بین اعضای بدن و تمرکز ذهنی زیاد، باعث افزایش جریان خون به هیپوکامپ می‌شود. این افزایش جریان خون، بهبود اکسیژن‌رسانی و تغذیه این بخش از مغز را به دنبال دارد و از تخریب سلول‌های عصبی جلوگیری می‌کند.
2. پینگ پنگ باعث افزایش تولید نورون‌های جدید در هیپوکامپ می‌شود که به طور مستقیم با بهبود حافظه و یادگیری در ارتباط است.
پینگ پنگ، سپر دفاعی سلول‌های مغز!
مغز از سلول‌های عصبی به نام نورون تشکیل شده است. این سلول‌ها در فردی که آلزایمر دارد به تدریج از بین می‌روند؛ درنتیجه مغز نمی‌تواند فعالیتهای خود از جمله حفظ حافظه را به درستی انجام دهد. درهمین زمان، پینگ پنگ سپر دفاعی در مقابل حمله‌های آلزایمر به مغز می‌شود!
تنیس روی میز به چه شکلی از سلول‌های مغز محافظت می‌کند؟
ابتدا لازم است تا با مفهوم انعطاف‌پذیری مغز، آشنا شویم. پلاستیسیته (plasticity) یا انعطاف پذیری به معنای یادگرفتن نورون‌های مغز است. در پلاستیسیته ارتباطات بین سلول‌های مغز بیشتر شده و مسیرهای جدیدی ساخته می‌شود. درواقع مغز به کمک افزایش مدارهای جدید خود می‌تواند یاد بگیرد و اتفاقات جدیدی را ذخیره کند!
برای درک بهتر مفهوم پلاستیسیته، ویدئوی زیر را حتما تماشا کنید.
حالا پینگ پنگ وارد صحنه می‌شود: ورزش تنیس روی میز با تحریک مدارهای عصبی مرتبط با حافظه، می‌تواند به تقویت این مدارها کمک کند. در حقیقت، این ورزش باعث تولید بیشتر پروتئین‌های نوروتروفیک، مانند BDNF (Brain-Derived Neurotrophic Factor) می‌شود که نقش حیاتی در رشد، نگهداری و ترمیم نورون‌ها دارند.
تنیس روی میز، داروی طبیعی شادی
فعالیت بدنی از جمله تنیس روی میز باعث ترشح اندورفین می‌شود. هورمون اندروفین یا هورمون شادی، کاهش‌دهنده درد و بهبودکننده خلق و خوی افراد است و در شرایط استرس‌زا و ناراحتی تولید می‌شود.
پس می‌توان گفت که تنیس روی میز می‌تواند با افزایش ترشح اندروفین به مبارزه با افسردگی و اضطرابی که در بیماران آلزایمری شایع است، کمک کند. مثلا هنگامی که افرادی که آلزایمر دارند، در بازی خود پیروز می‌شوند یا تکنیک جدیدی را یاد می‌گیرند، سطح این هورمون بیشتر می‌شود و به بهبود اعتماد به نفس آن‌ها کمک می‌کند.
پینگ پنگ با بالابردن تمرکز به سراغ آلزایمر می‌رود!
یکی از علائم آلزایمر، کاهش توانایی تمرکز و توجه است. افراد مبتلا به آلزایمر معمولاً در حفظ توجه طولانی مدت مشکل دارند و به راحتی حواسشان پرت می‌شود. ورزش پینگ پنگ به دلیل نیاز به تمرکز بالا و پاسخ‌های سریع، می‌تواند به تقویت این توانایی‌ها کمک کند و از پیشرفت آلزایمر جلوگیری کند.
کلام آخر پینگ پنگ با آلزایمر
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که فعالیتهای بدنی و ذهنی منظم می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر یا کند کردن روند پیشرفت آن مؤثر باشند. بازی پینگ پنگ به عنوان ورزشی که تمرکز ذهنی، هماهنگی حرکتی و تعامل اجتماعی را تقویت می‌کند، تأثیر مثبتی بر سلامت مغز و جلوگیری از افسردگی دارد.
پس‌می‌توان نتیجه گرفت که گنجاندن فعالیت‌هایی مانند پینگ پنگ در زندگی روزمره، نه تنها به عنوان یک تفریح، بلکه به عنوان ابزاری برای ارتقای سلامت مغز می‌تواند مفید باشد.
در نهایت، شما را به تماشای ویدئوی مسابقات پیشکسوتان بالای 80 سال چین، درارتباط با تاثیر پینگ پنگ بر آلزایمر، دعوت می‌کنم:
