همه ما در سبد غذایی روزانه و هفتگی مواد غذایی مختلفی مانند گندم، سفیده تخم مرغ، گوشت، برنج سفید، بادام زمینی، شیر و ذرت مصرف می‌کنیم. موادی که در کنار داشتن فیبر، ویتامین و سایر املاح مورد نیاز بدن، حاوی ماده‌ای به نام گلوتامین هستند. اگرچه در حال حاضر مکمل ویتامین‌ها، آهن و ... برای تامین نیاز بدن به بازار عرضه شده است؛ اما حقیقت این است که بدن گلوتامین مورد نیاز خود را تامین می‌کندو نیازی به دریافت مکمل این ماده نیست. با این حال افرادی که دچار اختلالات ژنتیکی یا خونریزی زیاد می‌شوند، با کمبود گلوتامین مواجه شده و نیاز به دریافت مکمل این اسید آمینه دارند. در عین حال دانشمندان مطالعات در زمینه پتانسیل اسید آمینه و فواید آن برای سلامتی انجام دادند. بنابراین ممکن است گلوتامین فوایدی برای سلامتی داشته باشد. در ادامه این صفحه کمی بیشتر درباره گلوتامین و تاثیر آن در سلامتی بدن ورزشکاران و بدنسازان اطلاعاتی در اختیار شما قرار می‌دهیم.
گلوتامین چیست؟
ورزشکاران بدنسازی که به دنبال عضله سازی و افزایش حجم هستند، بیش از دیگران مشتاق خواهند بود که درباره گلوتامین بدانند. اسید آمینه‌ای که در ماهیچه‌ها ساخته و توسط خون به اندام مختلف بدن منتقل می‌شود، گلوتامین نام دارد. در واقع باید گفت که گلوتامین یکی از بزرگترین منابع ساخت پروتئین و گلوکز مورد نیاز بدن است.
مکمل گلوتامین برای بدنسازی
در حالت کلی برای افزایش حجم بدن و عضله سازی، باید پروتئین بیشتری مصرف کرد. البته نمی‌توان انکار کرد که بهترین روش برای عضله سازی، دریافت پروتئین مورد نیاز از طریق گوشت، مرغ و غذاهای پروتئین دار طبیعی است. اما برخی افراد به دلیل بیماری‌های خاص یا کاهش هزینه، تمایل دارند که پروتئین مورد نیاز را از طریق مکمل‌های بدنسازی مانند گلوتامین تامین کنند.
مکمل گلوتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند با عملکرد سریع، باعث حفظ ذخایر پروتئین در بدن و بهبود عملکرد ایمنی اندام‌ها می‌شود. در عین حال این مکمل، اسیدهای آمینه از دست رفته بعد از هر تمرین پرفشار را جبران می‌کند.
روش مصرف گلوتامین برای بدنسازی
بدنسازان حرفه‌ای معمولا برای افزایش حجم و میزان عضله، گلوتامین مصرف می‌کنند که به‌صورت قرص و پودر وجود دارد. روش مصرف به این صورت است که بعد از تمرین بدنسازی با کاهش رفتن سطح انرژی و استقامت بدن، باید این مکمل استفاده شود.
این اسید آمینه بین 30 تا 35 درصد از نیترون خون را تشکیل می‌دهد و قاعدتا بعد از یک تمرین پرفشار و با دست رفتن این مقدار از نیتروژن خون، طبیعی است که محرک و منبعی مانند گلوتامین باید مصرف کرد تا منابع خارج شده از بدن به آن بازگردد.
مصرف گلوتامین برای برخی بیماری‌ها
عموم مردم گلوتامین را برای بیماری‌هایی مثل سلول‌های داسی شکل، سوختگی و بهبود عوارض بعضی بیماری‌ها مثل HIV استفاده می‌کنند؛ همچنین برای اسهال، چاقی، سرطان ریه و شرایط حاد دیگری از این دست مصرف می‌شود، البته باید دقت داشت که مصرف این مکمل فقط با دستور پزشک متخصص امکان‌پذیر است و مصرف بدون تجویز دکتر، ممکن است عوارض مخربی داشته باشد.
انواع گلوتامین‌ها
گلوتامین نیز مانند بسیاری از اسیدهای آمینه به چند صورت در بدن وجود دارد:
1) اِل گلوتامین
2) دی گلوتامین
این دو اسید آمینه تقریبا یکسان بوده ولی آرایش مولکولی متفاوتی دارند. با این حال اِل گلوتامین، گزینه مناسب برای مصرف ورزشکاران است و به بهبود سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. اما دی گلوتامین نوع بی‌مصرف و بدون کاربرد گلوتامین است. بنابراین هر آنچه درباره فواید مکمل گلوتامین گفته می‌شود، درباره نوع اِل گلوتامین است.
علاوه بر آن اگر نیاز اندام به اِل گلوتامین بیشتر از توانایی تولید آن باشد، بدن ممکن است ذخایر پروتئینی غنی مثل ماهیچه‌ها را تجزیه کند تا مقدار بیشتری از این اسید آمینه آزاد شود؛ همچنین ممکن است زمانی که مقدار کافی گلوتامین در بدن نیست، عملکرد سیستم ایمنی بدن به خطر بیفتد. البته دقت داشته باشید که خوردن اِل گلوتامین معمولا به علت عوارض و خطراتی که دارد، برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی و بیماری کبد توصیه نمی‌شود.
عوارض کمبود گلوتامین در بدن
کمبود این اسید آمینه در بدن عوارض مختلفی به دنبال دارد. به‌طور مثال ماهیچه‌ها و عضله استخوان‌ها تحلیل رفته و سطح ایمنی بدن به شدت افت می‌کند.
فواید مکمل گلوتامین برای بدن
مصرف درست این اسید آمینه و تحت نظر پزشک، تاثیرات مثبتی در بهبود برخی بیماری‌ها دارد. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که گلوتامین به کاهش عوارض درمان‌های سرطان مانند تحلیل رفتن عضلات، التهاب دهان، حالت تهوع، استفراغ و اسهال کمک می‌کند. علاوه بر آن گلوتامین منبع اصلی سوخت برای لنفوسیت‌های بدن است و سیستم ایمنی بدن را به شکل مطلوبی بهبود می‌بخشد تا گلبول‌های سفید خون با عفونت و بیماری مبارزه کنند. در عین حال جالب است بدانید زمانی که بیمار یا مجروح هستیم سطح گلوتامین خون کاهش می‌یابد و توانایی سلول‌های ایمنی دفاع از بدن کم می‌شود.
گلوتامین و کاهش وزن
برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف به اندازه مکمل گلوتامین تاثیر خوبی در چربی سوزی و کاهش وزن دارد. به عبارتی دیگر تاثیر این مکمل در بهبود و ترمیم سایر ارگان‌های بدن منجر به چربی سوزی و کاهش وزن می‌شود. بنابراین تاثیر مستقیم در راستای کاهش وزن ندارد.
سایر فواید و تاثیرات مثبت گلوتامین در بدن
· تنظیم سلامت روده
· سرعت بخشیدن به زمان بهبودی از بیماری‌ها
· محافظت از بدن در برابر سندروم روده
· کمک به ریکاوری عضلات و حفظ پروتئین مورد نیاز ماهیچه
· کاهش خستگی
· در بهبود سلامت دستگاه گوارش
· سلامت مغز
· چربی سوزی و کاهش وزن
عوارض مصرف بی‌رویه مکمل گلوتامین
اگرچه مصرف این مکمل فوایدی برای بدن دارد و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند؛ اما مصرف زیاد و بدون نظارت و تجویز پزشک عوارضی به دنبال خواهد داشت. بنابراین قبل از افزودن مکمل گلوتامین به رژیم غذایی روزانه خود با پزشک متخصص صحبت کنید. در عین حال به یاد داشته باشید که مصرف این مکمل به صورت بلندمدت مصرف ممکن است عوارضی مانند خون در ادرار، تغییر رنگ پوست، کمردرد، ضربان و تپش قلب سریع، سرگیجه یا بثورات جلدی را در پی داشته باشد. همچنین شایع ترین عوارض جانبی مصرف بی‌رویه این مکمل، سرفه و تغییر در حرکات روده است. به همین دلیل توصیه می‌شود ابتدا با پزشک متخصص درباره میزان مصرف این مکمل مشورت کنید و از دوز کم شروع کنید. کارآزمایی‌های بالینی نشان می‌دهند که مصرف گلوتامین از دوزهای 5 تا 45 گرم در روز به مدت حداکثر 6 هفته قابل قبول است تا عوارض جانبی منفی نداشته باشد.
در نهایت اینکه
در این صفحه از لوزی با یکی از پرکاربردترین و پر مصرف‌ترین پروتئین ها به نام گلوتامین آشنا شدیم. اسید آمینه‌ای که به صورت معمول توسط بدن تولید می‌شود. اما کاهش آن به دلایل مختلف موجب افت سیستم ایمنی بدن شده و به همین دلیل نیاز به مکمل آن خواهیم داشت. مکمل گلوتامین به‌صورت پودر و قرص قابل خرید است و انتخابی مناسب برای بهبود عضلات بدنسازان و بهبود برخی بیماری‌ها می‌شود. اما نباید فراموش کرد که مصرف زیاد این مکمل نه‌تنها مفید است؛ بلکه عوارض جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. بنابراین در گام ابتدایی گلوتامین مورد نیاز بدن را از طریق مصرف مواد غذایی پروتئین دار مانند سفیده تخم‌مرغ، شیر، گوشت، مرغ و ... تامین و در گام بعد با تجویز پزشک متخصص، مکمل گلوتامین مصرف کنید.
