فیتنس فانکشنال یک طبقه‌بندی از تمرینات ورزشی است که عضلات بدن را برای زندگی روزمره آماده‌تر می‌کند. این نوع ورزش با اصطلاح تمرینات فانکشنال و حرکات فانکشنال هم شناخته می‌شود.
فیتنس فانکشنال درواقع ورزشی‌ست که با شبیه‌سازی موقعیت‌های مختلف زندگی واقعی، بدن را برای مقاومت و استحکام در حالت‌های مختلف تربیت می‌کند؛ نه صرفا یک وزن یا حالت خاص مثل تمرینات مخصوص بدنسازی با دستگاه. بنابراین تمرینات فانکشنال فیتنس باعث می‌شود که بدن شما در طول عمر بلندمدت انسانی، کمترین میزان فرسودگی را داشته باشد و همواره سلامت و سرحال بمانید.
مولفه‌های فیتنس فانکشنال
چند مؤلفه‌ی اصلی برای فانکشنال فیتنس وجود دارد. قبل از اینکه بتوانید آزادانه و بی‌نگرانی از آسیب‌دیدن در زندگی روزمره‌ی خود حرکت کنید، بهتر است آن‌ها را بشناسید.
مولفه‌های تاثیرگذار شامل قدرت، تعادل/هماهنگی، استقامت، دامنه‌ی حرکت و میزان تحرک است. در نظر داشتن این جنبه‌ها فواید زیادی در طول زندگی به شما خواهد رساند. کنترل و تقویت این مولفه‌ها به آسان‌شدن حرکاتی مانند راه‌رفتن، آهسته‌دویدن، دویدن سرعتی، دویدن مسافت زیاد، پریدن، بلند کردن، هل‌دادن، کشیدن، خم‌شدن، چرخش، ایستادن، بالارفتن و خیز برداشتن کمک می‌کند.
آیا فیتنس فانکشنال برای شما مناسب است؟
اگر احساس می‌کنید که به فیتنس فانکشنال علاقه دارید، مهم است که روش مناسب خودتان را در آن انتخاب کنید و مانند هر فرد مبتدی دیگری تحت نظر یک مربی قرار بگیرید. برای شروع بهتر است با تمریناتی شروع کنید که فقط از وزن بدن خود برای مقاومت استفاده می‌کنند.
این ورزش به شما کمک می‌کند تا همزمان با رسیدن به تناسب اندام از استقامت و قدرت بدنی خوبی نیز برخوردار شوید و در خارج از باشگاه نیز عملکرد خوبی از خود نشان بدهید.
فیتنس فانکشنال چیست و یعنی چه؟
برای توضیح دقیق‌تر Functional Fitness می‌توانیم بگوییم که فیتنس فانکشنال به معنای ورزش کارآمد با هدف رسیدن به تناسب اندام است. بدن ما ذاتا برای هماهنگی و توسعه‌ی گروهی طراحی شده است نه جداسازی عضلات برای حجم‌دهی. تمرینات فانکشنال فیتنس به تعادل و تقویت اعضای بدن به صورت همزمان و هماهنگ با یکدیگر کمک می‌کند.
بسیاری از ورزش‌هایی که فیزیوتراپ‌ها به افراد آسیب‌دیده توصیه می‌کنند در حوزه‌ی فیتنس فانکشنال قرار می‌گیرد و به شکل یک شبیه‌سازی از حرکات روزمره، مثل بلندکردن اجسام است.
5 مورد از مهم‌ترین فواید فیتنس فانکشنال
فیتنس فانکشنال علاوه بر اینکه شما را به فرد قوی‌تری تبدیل می‌کند و کارایی اعضای بدن شما را بالا می‌برد، فواید زیاد دیگری دارد که 5 مورد از برجسته‌ترین مزایایش را با هم بررسی می‌کنیم.
1. ارتقای سطح زندگی روزمره
تحقیقات ثابت کرده‌اند که با بهبود عملکرد کلی بدن، افزایش قدرت و استقامت عضلانی، فعالیت‌های روزمره را می‌توان به راحتی انجام داد. در مقایسه با ورزش‌های دیگر، فیتنس فانکشنال زودتر از هر ورزش دیگری شما را به این هدف می‌رساند؛ زیرا در واقع همان حرکاتی را که ما هر روز انجام می‌دهیم به طور اصولی پیاده می‌کند.
علاوه براین، فیتنس فانکشنال با کاهش استرس، کیفیت کلی زندگی را بهبود می بخشد. این ورزش، سرگرم‌کننده نیز هست؛ زیرا شما در زمان انجام آن دقیقا برای زندگی روزمره‌ی خود تمرین می‌کنید.
2. تقویت حافظه عضلانی با تمرینات فانکشنال در بدنسازی
با تکرار کردن تمرینات فانکشنال فیتنس به طور منظم، نه تنها عضلات خود را به صورت متمرکز تربیت می‌کنید، بلکه مغز خود را نیز تمرین می‌دهید تا با قرار گرفتن در شرایط مشابه بهترین عملکرد را از خود نشان دهد.
3. افزایش تحرک
Functional Fitness به بهبود تعادل، هماهنگی، انعطاف‌پذیری، قدرت عضلانی و چابکی شما کمک می‌کند. همه‌ی این مولفه‌ها باعث می‌شوند که شما تحرک و سوخت‌وساز بیشتری داشته باشید که به‌نوبه‌ی خود به زندگی روزمره‌ی شما کمک می‌کند.
4. بالابردن سطح تعادل با تمرینات فانکشنال فیتنس
از آنجایی که فیتنس فانکشنال به جای تمرین هدفمند روی یک ماهیچه به آموزش بدن برای ایجاد کارکرد عضلات با یکدیگر به صورت هماهنگ می‌پردازد، قدرت و تعادل کلی طی تمرینات فیتنس فانکشنال بهبود می‌یابد. تمرین‌دادن به عضلات برای مدیریت صحیح وزن نیز باعث کاهش استرس در بدن می‌شود.
5. کاهش خطر آسیب‌دیدگی در فانکشنال فیتنس
با انجام حرکات تقلیدی از زندگی روزمره، بدن مقاومت بیشتری در برابر عوامل استرس‌زا پیدا می‌کند. تمرینات فانکشنال فیتنس باعث تقویت عضلات و رباط‌ها می‌شود که مناطقی به شدت مستعد آسیب هستند. این امر باعث می‌شود که مثلا وقتی داشتید از جوی رد می‌شدید و پایتان درست روی سمت دیگر جوی پایین نیامد، فورا پیچ نخورد و دچار شکستگی یا در رفتن نشود و از این قبیل مزایای کاربردی دیگر.
درحالی که این فقط یک لیست مختصر از مزایای فیتنس فانکشنال است، به‌راحتی می‌توانید بفهمید که فانکشنال فیتنس چقدر می‌تواند برای سلامتی شما مفید باشد.
فیتنس فانکشنال با سایر ورزش‌ها چه تفاوت‌هایی دارد؟
همانطور که گفتیم، فیتنس فانکشنال تمام اعضای بدن را در ارتباط با یکدیگر هدف قرار می‌دهد و بدن انسان را برای تمام موقعیت‌های واقعی آماده می‌کند. برای مثال ممکن است شما بتوانید با تمرینات بدنسازی یک وزنه 100 کیلویی را راحت بلند کنید؛ اما حین جابه‌جا کردن یک چمدان در منزل یا بلندکردن یک کودک 15 کیلویی کمرتان رگ به رگ شود.
فیتنس فانکشنال برای سهولت در چنین وضعیت‌هایی به وجود آمده است. درحال حاضر فیتنس فانکشنال با سه ورزش بدنسازی، تمرین با وزنه و ورزش‌های گروهی در رقابت است.
1. فیتنس فانکشنال یا بدنسازی
بدنسازی نوعی تمرین با وزنه است که همراه با برنامه‌ی تغذیه‌ای مناسب برای تغییر شکل یا فرم بدن فرد اعمال می‌شود. به‌طور معمول، بدنسازان تمرینات خود را بر روی ساخت گروه‌های عضلانی خاص متمرکز می‌کنند تا به توده عضلانی دست یابند و درصد چربی بدن را کاهش دهند.
اگر به بدنسازی در خانه هم فکر کرده‌اید، مطلب زیر را بخوانید که اشتراکاتی با فیتنس فانکشنال دارد.
برنامه بدنسازی در خانه بدون وزنه
بزرگترین تفاوت بین بدنسازی و فیتنس فانکشنال این است که بدنسازان فقط برای زیبایی خود روی صحنه نمایش تمرین می‌کنند. همچنین بسیاری از روتین‌های تمرین بدنسازی، عضلات حیاتی کوچکتر را که در تمرینات فانکشنال فیتنس روی آن‌ها تأکید می‌شود، نادیده می‌گیرند.
تمرکز بر ساختن توده و توجه مطلق به گروه‌های عضلانی بزرگ، می‌تواند فرد را در زندگی روزمره خود در هنگام انجام کارهای ساده مستعد آسیب‌دیدگی کند.
2. فیتنس فانکشنال در مقایسه با ورزش با دستگاه
ابتدا، بیایید نگاهی به تمرینات با وزنه معمولی بیندازیم. دستگاه‌ها شما را مجبور می‌کنند تا مقدار مشخصی وزن را در یک وضعیت ایدئال بلند کنید. این کار به شما کمک می‌کند که در گروه‌های عضلانی یک عضله‌ی تنها بسازید. ویژگی‌های اصلی تمرینات با وزنه‌ی معمولی به شرح زیر است:
· هر بار تنها روی یک عضله تمرکز می‌کند
· تمرین در وضعیت نشسته یا با تکیه‌گاه مطمئن
· سرعت حرکت آهسته برای تکرارهای دستگاه
· بی‌ربط بودن به حرکات زندگی روزمره
· دامنه‌ی حرکت محدود شده است
· می تواند منجر به عدم تعادل عضلانی و مشکلات استفاده‌ی بیش از حد شود
ممکن است شما با استفاده از وزنه عضلات خاصی را تقویت کنید؛ اما بقیه‌ی بدن شما چیزی یاد نمی‌گیرد. اما فیتنس فانکشنال شما را مجبور می‌کند تا از تمام بدن خود برای به حداکثر رساندن پتانسیل فیزیکی خود استفاده کنید.
3. فیتنس فانکشنال در برابر آموزش گروهی
پیش‌تر اشاره کردیم که تمرینات فانکشنال فیتنس زمانی موفق‌تر است که به صورت فردی انجام شود. تنظیم برنامه‌ی خاص برای هر فرد کلید حل هرگونه نقص حرکتی و همچنین اطمینان از تحقق اهداف شماست.
در یک ورزش فیتنس گروهی، تضمین اینکه هر فرد از فرم مناسب و وزنه‌های صحیح استفاده می‌کند یا اینکه حرکات حتی برای او مفید هست یا نه، دشوار است، در حالی که حرکات انجام شده در برخی از کلاس‌های فیتنس گروهی را می‌توانیم به‌عنوان تمرین فانکشنال طبقه‌بندی کنیم؛ اما رسیدن به هدف اصلی پشت این سبک برنامه‌ها غیرممکن است. فیتنس فانکشنال باید به شیوه‌ای فردی انجام شود تا نتیجه دلخواه از آن حاصل شود.
اختتام کلام در فیتنس فانکشنال چیست
در این مطلب متوجه شدیم که فیتنس فانکشنال چیست و چه فوایدی دارد و در بین ورزش‌های روزانه مثل بدنسازی و... بهترین گزینه برای هر شخص چیست و انتخاب هریک از این ورزش‌ها منجر به چه نتایجی می‌شود. امیدوارم که انتخاب خود را به‌درستی انجام دهید و بهترین نتیجه را از آن بگیرید.
حالا که کامل درک کردید که فیتنس فانکشنال چیست، در مقاله‌ی زیر نگاهی هم به ورزش تی آر ایکس بیندازید که طرفداران زیادی دارد.
